Prostat kanserinin, erkek üreme sisteminin bir modülü olan prostat bezi hücrelerinin olağandışı ve denetimsiz formda çoğalması sonucunda ortaya çıkan makûs huylu tümöral oluşumlar olarak tanımlandığını tabir eden VM Medical Park Maltepe Hastanesi’nden Üroloji Uzmanı Prof. Dr. Tümay İpekçi, yapay zekânın da içinde olduğu yeni tekniklerle hastalığın daha erken teşhis edilerek hayatta kalma umudunun arttığını belirtti.
‘HER 14 KANSERDEN BİRİ PROSTAT’
DHA’nın haberine nazaran prostat kanserinin erkeklerde en sık görülen kanserlerden olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. İpekçi, “Küresel olarak teşhis edilen her 14 kanserden birini ve tüm erkek kanserlerinin yüzde 15’ini oluşturur. Ülkemizde de erkek kanserleri ortasında yüz binde 40,3 görülme sıklığı ile birinci sıralarda gelmektedir” tabirlerini kullandı.
Prostat kanserinin belirtilerinin çoklukla hastalığın ilerleyen etaplarında görülmeye başladığının altını çizen Prof. Dr. İpekçi, “İdrar yapmada zahmet, sık idrara çıkma, idrar ya da menide kan bulunması, ereksiyon problemleri, ejakülasyon sırasında ağrı, istemsiz kilo verme üzere birçok belirtiyle kendisini gösterebilir. Hastalık, sinsi bir formda ilerlediği için asemptomatik şahıslarda erken evrede tanınması lakin tertipli tarama ile mümkündür. Prostat kanseri sıklıkla kemiğe metastaz yapması sebebiyle bel, kalça yahut bacakta şiddetli ağrılara neden olabilir” dedi.
Tanı konma sürecinden bahseden Prof. Dr. İpekçi, “Öncelikle hastanın tıbbi hikayesi ve fizik muayenesi kıymetlendirilir. Makattan yapılan dijital rektal muayene ön planda yer alır. Daha sonra Prostat Spesifik Antijen (PSA) testi yapılır. PSA, prostat kanseri için tanısal ehemmiyete sahip değerli bir biyokimyasal parametredir. Son kademe ultrasonografi eşliğinde alınan ve/veya multiparametrik manyetik rezonans görüntüleme füzyon biyopsi ile prostat kanserinin histopatolojik tespitidir” halinde konuştu.
‘YAPAY ZEKÂ HAYATTA KALMA MÜDDETLERİNİ İDDİA EDEBİLİR’
Son devirde prostat kanseri teşhisinde yapay zekâ uygulamalarına yer verildiğine dikkat çeken Prof. Dr. İpekçi, şu bilgileri paylaştı: “Yapay zekâ, bir bilgisayarın etraftaki ortamı algılama ve makul bir sonuca ulaşma hedefi ile insan aklı ile birebir kararı verebilme yeteneğidir. Prostat kanserinde yapay zekâ algoritmaları tıbbi görüntüleme bilgilerinden tümör özelliklerine ait boyut, hal, doku ve yoğunluk üzere niteliksel bilgileri otomatik olarak çıkarabilir. Oluşturulan bu niceliksel bilgiler üroloğa geri gönderilebilir ve prostat tümörünün özelliklerine, davranışlarına ait dataya dayalı içgörüler tedaviye karşılığın izlenmesi ve sonuçların iddia edilmesi konusunda fikir sağlar. MR’da prostat kanserinin saptanması, kanserin agresifliğinin kıymetlendirilmesi, kanserin derecelendirilmesi, prostat kanserli hastaların hayatta kalma müddetlerinin varsayımı, kemoterapiyi tolere edemeyecek hastanın belirlenmesi, radyoterapiye güzel karşılık verecek hastanın iddiası, ameliyat sonrası idrar kaçırma ihtimalinin hesaplanmasını mevzu alan yapay zekâ çalışmaları literatürde mevcuttur.”
‘GEREKSİZ BİYOPSİ RİSKİNİ AZALTIYOR’
Klasik teşhis metotlarına kıyasla yapay zekânın artıları olduğunu lisana getiren Prof. Dr. İpekçi, “Yapay zekâ, klinisyenlerin tedavi planlarını süratlice daha az gecikmeyle gerektiği üzere ayarlamasına yardımcı olur. Prostat kanseri teşhisinin standardizasyonu ve gereksiz biyopsi riskinin azaltılması için de umut vaat etmektedir. Prostat MR’ında yapay zekâ uygulamaları, MR manzaralarının daha tesirli ve verimli yorumlanması için umut verici araçlardır. Yapay zekânın farklı alanlardaki karmaşık data kümelerini kıymetlendirme yeteneği, tümör genetiği biyobelirteçleri ile MR üzere gelişmiş görüntülemelerin köprülenmesini de kolaylaştırabileceğini düşündürmektedir” dedi.
‘LEZYONLARIN DAHA ERKEN TEŞHİS EDİLMESİNİ SAĞLIYOR’
Yapay zekanın, derin öğrenmeye dayalı tanısal prosedürlerle yüksek çözünürlüklü manzaralarda bile zorlukla gözlemlenebilen kompleks özellikleri ortaya koyarak radyologlara ve patologlara yardımcı olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. İpekçi, “Bu da hakikat teşhis ve risk sınıflaması için kıymetlidir. Bu araçlar, net bir müddet verilememekle birlikte elbet lezyonların daha erken tespit edilmesini kolaylaştırır. Bu derin öğrenme algoritmalarının dizaynlarına nazaran değişimleri olabilmekle birlikte, kanseri gerçek saptama oranları yüzde 70 ve üzeri olarak saptanmıştır” açıklamasında bulundu.
‘GELECEKTE MÜMKÜN KANSERLER DE KESTİRİM EDİLEBİLECEK’
Yapay zekâ ile bir kişinin gelecekte prostat kanseri olacağının evvelden kestirim edilip edilemeyeceği sorusuna da cevap veren Prof. Dr. İpekçi, şunları söyledi: “Mevcut çalışmalar yapay zekânın bir gün kıymetli bir hasta triyaj aracı olabileceğini ve radyologlara prostat kanseri tanısal imajlarını okumada ve mümkün kanseri varsayım etmede daha da yardımcı olabileceğini göstermektedir. Ayrıyeten klasik usullerle karşılaştırıldığında, nüksü ve metastazsız hayatta kalma müddetini varsayım etmede daha yeterli sonuçlar elde edebilir. Unutulmaması gerekir ki, prostat kanseri yavaş ilerler ve erken evrede yakalandığında uygun tedavi prosedürleriyle tam kür sağlanabilen bir kanser cinsidir.”
KORUNMAK İÇİN DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
Prof. Dr. İpekçi, prostat kanseri olmamak için dikkat edilmesi gerekenleri ise şöyle açıkladı:
“Prostat kanseri için, bilimsel araştırmalarda ispatlanmış, önleyici bir tedavi ya da besin vaktimizde yoktur. Akdeniz tipi diyetler üzere bitkisel tabanlı diyetlerin agresif prostat kanserine yakalanma riskini kıymetli ölçüde azalttığı görülmüştür. Tekrar kilo denetimi, antrenman, obeziteden kaçınma, hayvansal protein ve yağ içeriği bakımından varlıklı besinlerin fazla tüketimini azaltma ve sık ejakülasyon hastalara önerilebilir.”
(DEMİRÖREN HABER AJANSI)